ngonngu.net

Giai đoạn Việt Mường chung là một giai đoạn rất quan trọng trong lịch sử phát triển của tiếng Việt. Theo nghiên cứu hiện nay, vào giai đoạn này tiếng Việt và tiếng Mường đang còn là một ngôn ngữ thống nhất. Chỉ về sau giai đoạn này tiếng Việt mới tách ra thành một ngôn ngữ riêng lẻ thực sự.

Đây là thời kì, về cơ bản, tiếng Việt đã hình thành nên các vùng phương ngữ như đã có như hiện nay theo hướng tiếng Việt từng bước tiến dần về phương Nam theo con đường phát triển của dân tộc.

Từ giữa thế kỉ 19, tiếng Việt đã phát triển sang giai đoạn tiếng Việt hiện đại và, có thể nói, trong thời gian gần 2 thế kỉ, tiếng Việt hiện đại đã hoàn thiện cấu trúc của mình theo những khía cạnh khác nhau để thoả mãn cho cộng đồng người Việt trong việc sử dụng làm công cụ giao tiếp, tư duy.

Vào giai đoạn này, tiếng Việt không còn phát triển cùng tiếng Mường như trước đây. Đồng thời, đã xuất hiện một lớp từ hoàn chỉnh trong vốn từ tiếng Việt, đó là lớp từ Hán Việt

Giai đoạn Việt-Mường cổ chính là quãng thời gian nằm giữa hai sự phân hoá: sự phân hoá khối tiền Việt-Mường để có được tiếng Việt-Mường cổ và khởi đầu của sự phân hoá tiếp theo của chính tiếng Việt-Mường cổ này để tạo ra tiếng Việt-Mường chung.

Giai đoạn này là quãng thời gian đầu tiên, khởi nguồn của một quá trình phát triển riêng biệt. Điều này cũng có nghĩa là, khi xem xét sự biến đổi của một hiện tượng ngôn ngữ nào đó của lịch sử tiếng Việt, đây chính là mốc đầu tiên của quá trình biến đổi ấy.

Vào thời kì này tiếng Việt cùng với các ngôn ngữ khác của nhánh Mon-Khmer đang là một khối chung, thống nhất. Sự khác biệt vào lúc này chỉ là sự khác biệt của những bộ phận có tính "phương ngữ" trong nội bộ nhánh Mon-Khmer để về sau chúng tách ra thành các nhóm ngôn ngữ khác nhau của nhánh Mon-Khmer thuộc họ Nam Á.

Nếu đứng trên bình diện văn hoá, đây là giai đoạn tương ứng với giai đoạn văn hoá Đông Sơn, văn minh sông Hồng, đặc biệt là văn minh lúa nước và đây cũng là giai đoạn phát triển rực rỡ của đồ đồng và bắt đầu có sự xuất hiện của đồ sắt. Còn về mặt nhà nước, đây là giai đoạn tương ứng với thời kì Hùng Vương – nhà nước đầu tiên của người Việt.

Mỗi giai đoạn được xác định sẽ được nhận diện qua những tiêu chí là thời gian tương đối, một vài đặc điểm chính về ngôn ngữ trong đó nổi bật là nét ngữ âm, và những nét quan trọng về xã hội của dân tộc tương ứng với thời gian lịch sử ấy

Muốn theo dõi lịch sử của một ngôn ngữ minh bạch nhất, rõ ràng nhất thì phải hình dung ra những thời điểm phát triển của bản thân nó một cách có cơ sở. Mà điều này, dường như cho đến hiện nay, hầu như trong số các nhà nghiên cứu lịch sử tiếng Việt vẫn còn những cách nhìn nhận chưa cùng cấp với nhau.