Việc biểu hiện ngôn ngữ bằng chữ viết

Sự cần thiết phải nghiên cứu đề tài này • Ưu thế của chữ viết… • Các hệ thống chữ viết • Nguyên nhân của tình trạng không ăn khớp giữa cách viết và cách phát âm

3. Các hệ thống chữ viết

Chỉ có hai loại chữ viết:

1. Loại tượng ý, trong đó từ được biểu hiện bằng một tín hiệu duy nhất không có liên quan gì đến những âm thanh cấu tạo thành từ. Tín hiệu này có quan hệ với cả từ, và do đó, cũng gián tiếp có quan hệ với ý niệm mà từ biểu hiện. Dẫn chứng kinh điển của loại này là văn tự của người Trung Quốc.

2. Loại thường gọi là “ngữ âm học”, vốn nhằm tái hiện chuỗi âm thanh nối tiếp nhau trong từ. Các hệ thống chữ viết ngữ âm học có thể ghi âm tiết hay ghi âm tô, nghĩa là căn cứ vào những yếu tố không chia nhỏ hơn được nữa trong lời nói.

Vả chăng các hệ thống văn tự thường có thể trở thành hỗn hợp: một số chữ tượng ý có thể mất giá trị ban đầu để rốt cục chỉ còn biểu hiện những âm riêng lẻ.

Chúng tôi có nói rằng từ viết có xu hướng thay thế cho từ nói trong trí óc ta: điều đó đúng với cả hai loại chữ viết, nhưng trong loại đầu xu hướng này mạnh hơn. Đối với người Trung Quốc, chữ tượng ý và từ nói đều là những tín hiệu của ý niệm như nhau: đối với họ, chữ viết là một ngôn ngữ thứ hai, và trong khi nói chuyện, nếu gặp hai từ nói phát âm như nhau, đối lúc họ nhờ đến chữ viết để giải thích ý nghĩ của mình. Nhưng sự thay thế này, vì nó có thể là tuyệt đối, không có những hậu quả phiền hà như trong chữ viết của ta; những từ Trung Quốc thuộc nhiều phương ngôn khác nhau nhưng cùng tương ứng với một ý thì đều có thể cùng được biểu hiện bằng một chữ.

Chúng tôi sẽ giới hạn việc nghiên cứu trong loại chữ viết ngữ âm học, đặc biệt là hệ thống hiện được dùng, mà tiền thân vốn là hệ thống chữ cái Hi Lạp.

Vào cái lúc mà một hệ thống chữ cái như vậy được lập ra, nó phản ánh ngôn ngữ một cách khá hợp lí, trừ phi đó là một hệ thống đi mượn và đã loang lổ những chỗ không nhất quán. Về phương diện logic, bảng chữ cái Hi Lạp đặc biệt đáng chú ý, như ta sẽ thấy ở trang 78–79. Nhưng sự hoà hợp này giữa cách phát âm không được bao lâu. Tại sao? Đó là điều cần phải xét.