Việc hiến định vị thế “ngôn ngữ quốc gia” của tiếng Việt ở Việt Nam: Một vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu

Khác với quan điểm của một số học giả đi trước, một số công trình mới đây về chính sách ngôn ngữ ở Việt Nam đưa ra kiến nghị là cần phải hiến định vị thế “ngôn ngữ quốc gia” của tiếng Việt ở Việt Nam. Tác giả bài viết này mong muốn được góp một ý kiến vào cuộc thảo luận về vấn đề trên.

Bằng tư liệu lí thuyết, tư liệu thực tiễn ở Việt Nam cũng như kinh nghiệm của một số quốc gia đa dân tộc, đa ngôn ngữ trên thế giới về vấn đề “ngôn ngữ quốc gia”, tác giả bài viết cho rằng, những căn cứ được các nhà ngôn ngữ học Việt Nam đưa ra để minh chứng cho sự cần thiết (hoặc không cần thiết) phải hiến định vị thế “ngôn ngữ quốc gia” của tiếng Việt còn mang nhiều tính hàn lâm, ít hơi thở của cuộc sống thực tế và do đó mà chưa đủ sức thuyết phục để làm cơ sở vững chắc cho việc hoạch định một chính sách ngôn ngữ thích hợp với hoàn cảnh Việt Nam trong thời kì hiện nay.

Bài viết xuất phát từ quan điểm về tính phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của chính sách ngôn ngữ (trong đó có việc hiến định/ luật định ngôn ngữ quốc gia) để xem xét trường hợp tiếng Việt ở Việt Nam. Tác giả bài viết kết luận rằng, vấn đề hiến định vị thế “ngôn ngữ quốc gia” của tiếng Việt là vấn đề cần phải được tiếp tục nghiên cứu một cách cẩn trọng từ nhiều góc độ khác nhau như ngôn ngữ, chính trị, xã hội, cũng như thái độ ngôn ngữ của người dân Việt Nam, đặc biệt là những người thuộc các cộng đồng dân tộc ít người.